ارزشیابی اثربخشی طرح توانبخشی مبتنی بر اجتماع در توانمندسازی زنان روستایی شهرستان بیرجند

این تحقیق با هدف ارزشیابی اثربخشی طرح توانبخشی مبتنی بر اجتماع، در توانمندسازی زنان روستایی دارای معلولیت شهرستان بیرجند خراسان جنوبی انجام گرفت. این مطالعه توصیفی به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری تحقیق (591 نفر) دربرگیرندۀ تمام زنان روستایی دارای معلولیت تحت پوشش برنامۀ توانبخشی مبتنی بر اجتماع، در شهرستان بیرجند بود. طبق فرمول کوکران، حجم نمونه 204 نفر تعیین شد. گزینش نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انجام شد. روایی صوری و محتوایی ابزار تحقیق (پرسشنامۀ محقق‌ساخته) بر اساس نظر گروهی از خبرگان تأمین و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بین 72/0 تا 98/0 تأیید شد. طبق یافته‌های تحقیق، 13 درصد پاسخگویان اثربخشی طرح را خیلی زیاد، 5/10 درصد در حد زیاد، 12 درصد در حد متوسط، 41 درصد در حد کم و 5/23 درصد در حد خیلی کم ارزیابی کرده‌اند. نتایج آزمون‌های مقایسه نشان داد پاسخگویانی که در کلاس‌های آموزشی شرکت کرده‌اند، پاسخگویانی که در گروه معلولیت شنوایی و گویایی قرار دارند و پاسخگویانی که از تجهیزات توانمندسازی سمعک استفاده می‌کنند، اثربخشی طرح را بیشتر ارزیابی کرده‌­اند. تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر اثربخشی توانبخشی مبتنی بر اجتماع به استخراج سه عامل تأثیرگذار با عنوان رویکرد نیازمحور توانبخشی مبتنی بر اجتماع، حمایت اجتماعی از توانبخشی مبتنی بر اجتماع، انسجام و همکاری نهادی در اجرای برنامۀ توانبخشی مبتنی بر اجتماع منجر شد. در مجموع این سه عامل 33/78 درصد از کل واریانس عوامل مؤثر بر اثربخشی برنامۀ توانبخشی مبتنی بر اجتماع را تبیین کردند. ضریب همبستگی نشان داد ارزیابی پاسخگویان از اثربخشی برنامۀ توانبخشی مبتنی بر اجتماع با رضایت از زندگی، برخورداری از مهارت، تحصیلات، رویکرد نیازمحور و همکاری و انسجام نهادی برنامه و میزان درآمد و حمایت اجتماعی از برنامه به عنوان متغیرهای مستقل مثبت و معنادار است.